Onlangs kreeg ik van de redactie van de Consumentenbond een vraag voorgelegd over dementie, erfenis, kindsdeel en bewind. Het verzoek was of ik daar enig licht op kon schijnen. Dat heb ik met plezier gedaan, maar het bleek dat mijn antwoord te lang was. Daarop is er – met mijn instemming – geredigeerd en ingekort, waarna tot plaatsing is overgegaan.

Mr Ernst Loendersloot, Sr kandidaat notaris te Maastricht, in gesprek tijdens een bijeenkomst van Samen voor Maastricht.

Mr Ernst Loendersloot, Sr kandidaat notaris te Maastricht, in gesprek tijdens een bijeenkomst van Samen voor Maastricht.

Graag zou ik echter de uitgebreidere versie ook openbaar maken en dat kan gelukkig via de site van Over Geld / Telegraaf. Daarom tref je onderstaand de vraag aan en mijn langere antwoord.

We zijn gehuwd in gemeenschap van goederen. Helaas lijdt mijn man aan dementie. Nu hoorde ik dat mijn kinderen bezwaar kunnen maken tegen de aanschaf van bijvoorbeeld een nieuwe auto, omdat daarmee hun erfdeel wordt aangetast. Is dat waar en wat kan ik hiertegen doen?

Theorie: geen beperkingen

Strikt genomen is het niet waar wat u heeft gehoord. Zolang uw echtgenoot leeft, hebben de kinderen geen enkel recht op de erfenis. Simpelweg omdat er geen erfenis is !

Zijn vermogen is van uw echtgenoot en hij kan daarmee doen en laten wat hij wil. Zou hij niet aan dementie lijden, dan zou hij het geld helemaal op kunnen maken zodat er voor de kinderen niets te erven valt.

Praktijk: misschien toch beperkingen

Maar als ik kijk naar de praktische uitwerking van uw situatie zit er wel een kern van waarheid in dat wat u gehoord heeft.

Als de ziekte van uw man zich dusdanig ontwikkelt dat hij niet meer zelf zijn belangen kan behartigen, kan iedere belanghebbende (dus ook ieder van de kinderen) bij de rechter een verzoek indienen om een bewind in te stellen over het vermogen van uw echtgenoot.

Stelt de rechter een bewind in, dan moet de bewindvoerder één keer per jaar rekening en verantwoording afleggen aan de rechter over alle inkomsten en uitgaven van uw echtgenoot. Dat is dus controle achteraf. Maar bij een (voorgenomen) uitgaaf boven € 2.500,- moet de bewindvoerder vooraf toestemming vragen en krijgen van de rechter.

Dus als u een auto wilt kopen, zult u toestemming moeten krijgen van de rechter. Dat is niet om de erfenis van de kinderen veilig te stellen, maar om te voorkomen dat iemand die niet meer voor zichzelf kan zorgen financieel misbruikt wordt.

Oplossingen

Er zijn twee oplossingen.

U kunt het vermogen van uw man en uw eigen vermogen gaan scheiden. Zijn aandeel in het spaargeld moet dan apart gehouden worden van uw aandeel. De aankoop van de auto kunt u in dat geval uit uw “eigen” spaargeld bekostigen zonder dat toestemming vooraf van de rechter nodig is.

De andere – en in mijn ogen betere – oplossing is dat uw man een algehele volmacht (ook wel levenstestament) bij de notaris tekenen. Dan kan de gevolmachtigde namens uw man optreden en is er geen noodzaak om een bewind aan te vragen.

Nadeel is dat er geen rechterlijk toezicht is op wat de gevolmachtigde met het vermogen uitspookt. Maar de gevolmachtigde kan dus wel besluiten om van het spaargeld van uw man een auto aan te kopen of u in staat te stellen om dat te doen.

Als u de gevolmachtigde bent van uw echtgenoot, bent u dus bevoegd dit besluit te nemen. U kunt de auto kopen.

Aandachtspunten levenstestament

Doorgaans wordt in de akte opgenomen dat de echtgenoten volmacht aan elkaar gegeven. De kinderen worden dan vaak (al dan niet samen) als reserve genoemd. Zou u niet meer in leven zijn of ook niet meer de belangen van uzelf (en dus ook niet van uw echtgenoot) kunnen behartigen, dan kunnen de kinderen besluiten voor uw echtgenoot en/of voor u nemen en uitvoeren.  Heeft u deze bevoegdheid aan de kinderen gezamenlijk gegeven, dan kunnen zij hiervan alleen misbruik maken door samen te spannen.

Als ook nog wordt opgenomen dat de volmacht pas geldig is nadat een arts verklaard heeft dat de volmachtgever niet meer zelf zijn of haar belangen kan waarnemen, is er nog wat extra zekerheid ingebouwd tegen misbruik.

Is uw man nog capabel  ?

Maar uw man moet dan wel nog in staat zijn om nu duidelijk te maken dat hij een algehele volmacht wenst te tekenen en wat hij daar in wil hebben staan. Is zijn ziekte al te ver gevorderd, dan kan er geen levenstestament worden gepasseerd door de notaris.

Printversie

Wil je hierover wat laten weten, stuur dan een mail.  

 

 

%d bloggers liken dit: